अनुवाद

एका इंग्रजी काव्याचा स्वैर अनुवाद

कविता आणि संहिता

...

खरंतर दोघीही माझ्या अत्यंत जवळच्या...

पण कधीतरी अवचितच घेरतात मला.

अशावेळी मग, दोघींपैकी कुणी एक..,

ठरवूच शकत नाही मी.

...

संहिता म्हणते,

'चल, एकत्र रचुयात आपण,

भव्य-दिव्य-अजरामर, असं काहीसं'...

तर कविता..,

अलगद हात हातात घेते माझा..,

नि हळूच कुजबुजते-

'चल माझ्यासोबत; हरवुयात दोघीही..,

मग शोधू एकमेकींना'...

...

                                     - लॅंग लीव्ह 

                                      ( अनुवाद- चारुश्री वझे )

काही आठवणी..

काल मी दादरला प्राची मॅडम यांच्या घरी गेले होते. एकवीस बि-हाडांची ती चौ-यांशी वर्षांची वास्तू आणि तीत नांदत असलेली त्यांची चौथी पिढी.. मला रामबागेतल्या आमच्या आंबेकर वाड्याचीच आठवण आली.. म्हणजे वाडा आंबेकरांचा- आम्ही त्यांचे भाडेकरू.. पण आम्हाला मुळी तो कधी परका वाटलाच नाही.. 

तर सांगायचं म्हणजे अगदी असाच होता आमचा वाडा.. आमचं घर.. घरापुढला कठडा, पुढलं दार-मागलं दार, मागल्या दाराला असलेला कडी-कोयंडा, नि त्या दारावरल्या लाकडी फळीवर असलेल्या मिश्र पांढ-या-चाॅकलेटी रंगाच्या दोन चिनीमातीच्या बरण्या.. त्यात काय असायचं देवंच जाणे.. आणि आता घरातला सर्वात महत्वाचा भाग.. पोटमाळा.. घराचा नि एकुणच आमच्या आयुष्यातला अविभाज्य घटक..

.. काल प्राची मॅडमचं घर पाहिल्यावर मनःपटलावर आमचा वाडाच दत्त म्हणून उभा राहिला.. वाडा आणि अर्थातच माझं बालपण.. अशावेळी जिच्यामुळे या दोन गोष्टी माझ्यासाठी अगदी खास आहेत तिची आठवण न आल्यावाचून कशी राहील?!!..

प्रिय आज्जी

तू आहेस अजूनही..

तू आहेस अजूनही 

औषधांच्या बटव्यात,

राजाराणीच्या गोष्टीत, 

आकाशात दडून बसलेल्या 

चांदोमामाशी लपाछपी खेळत

हसते आहेस- हसवते आहेस..

तू आहेस अजूनही..

तू आहेस अजूनही

समईच्या मंद ज्योतीत,

पणतीच्या सात्विक प्रकाशात,

नि उद्बत्तीच्या आत्मिक सुगंधात

शुभंकरोति म्हणत,

निरांजनात अखंड तेवत आहेस..

तू आहेस अजूनही..

तू आहेस अजूनही

देवापुढल्या पोथ्यांमध्ये,

चौकटीसमोरच्या रांगोळीत,

सडा शिंपलेल्या अंगणात,

नि कुंडीतल्या मातीत

जरास्सा शिडकावा होताच

दरवळते आहेस.. बहरते आहेस..

तू आहेस अजूनही..

तू आहेस अजूनही

लुटुपुटुच्या भांडणात,

लिप्टीचिप्टीच्या घासात,

घोडा-घोडा नि कांदेबटाट्याच्या

मजेशीर विक्रीत तर

फारच भाबडेपणाने खरेदी करतेस गं..

तू आहेस अजूनही

निंबोणीच्या झाडामागे,

आंब्याच्या बनात,

चॉकलेटच्या बंगल्यात,

नि भोलानाथच्या काल्पनिक सुट्टीतही..

नकट्या नाकातल्या नथीपासून

ते सौभाग्यलक्षणाच्या जोडवीत..

नि, ताकातल्या उकडीपासून

ते उकडीच्या मोदकापर्यंत..,

सर्रास वावर आहे गं तुझा..

खरं तर तू कुठे नाहीस?

प्रत्येक घरात,

प्रत्येक नात्यात,

प्रत्येक संस्कारात,

नि प्रत्येक मनात..

जोपर्यंत, घराच्या भिंती एकजुटीनं उभ्या आहेत,

नात्यांमधला ओलावा टिकून आहे,

संवेदनक्षम संस्कारांची जाण आहे,

नि मनातला एखादा तरी कोपरा

अजूनही हळवा आहे..

तू आहेस अजूनही..

तू आहेस अजूनही.. 

-चारुश्री वझे

असंच काहीसं.., सुचलेलं.. (2)

किती छान असतं नाही प्रेमात पडणं!!...

.. कुठल्यातरी कारणावरुन पहिले ओळख होते.., मग ‘formal’ मैत्री. बोलण्यातून त्या फॉर्मलिटीत एक ‘कम्फर्टनेस’ येतो... मग हळुहळू संवादाचे विषयही वाढत जातात... एकमेकांचे विचार कळू लागतात.., ते काहीसे जुळू लागल्यावर मग आपसूकच थोडासा इंटरेस्ट वाढू लागतो...

..मग ती मैत्रीही ‘informal’ची वाट धरते.., त्या वाटेवरुन जाता-जाता चेष्टा-थट्टामस्करीची छानशी सोबत मिळते.. हे सोबती मैत्रीला आणखी काहीसं तरल करतात... मग संवादही अधिकाधिक वाढतो.. एकमेकांना थोडेसे आणखी जवळून ओळखायला लागतो.., आणि म्हणूनच की काय संवादासोबत काहीसे वादही झडायला सुरु होतात...

... मग मैत्री जसजशी मुरु लागते तसतसा वाद घालणं आणि वाद मिटवणं हा तिचा जणु ‘फिटनेस स्पोर्ट’ बनून जातो.., मग हा खेळ खेळता-खेळता समोरच्याची मतं जरी न पटणारी असली तरी तो आपल्याही मतांचा आदर करणारा आहे, हे एकदा का त्या खेळाडूद्वयींना कळलं की, ‘व्यक्तिमत्व विकास’ व्यवसायातला ‘खेळांचे फायदे’मधला फायदा क्र.-३) खेळाडूंमध्ये संघभावना निर्माण होते. त्यांच्यात सांघिक वृत्ती जोपासली जाते...

... (आयुष्यभराची मैत्री जी म्हणतात ना ती अशीच होऊन जाते.., आपोआप.., आपल्या नकळतच!!... सुरुवातीला आपण ती जोपासतो., नंतर तीच आपली निगा राखते)...

... मग त्या मैत्रीचं स्वतःमध्येच एक छानसं नातं तयार होतं.. जणु ती आपल्या आयुष्याची एक वहिवाटच बनून जाते... ते नातं इतकं छान ट्युन होतं की.., एखाद्या अवचित क्षणी कुठल्याशा सुप्त आकर्षणाची जोड मिळताच ते अधिकाधिक बहरतं.. त्याचा दरवळ इतकाss स्निग्ध होतो की.., हळुवारपणे..अलगदच.., मैत्रीचं पुढलं पाऊल पडतं...

मग तेव्हा, 'बडे अच्छे लगते है.., ये धरती, ये नदियॉं, ये रैना, और.., तुम' हे आपसूकच ओठी रुणुझुणून जातं.. तर कधी 'किती बोलतो आपण दोघे, तरी बोलणे राहून जाते.. तुझ्या नि माझ्या या नात्याचे नाव सांगणे राहून जाते', असं म्हणत असतानाच, 'तू असतीस तर झाले असते, गडे, उन्हाचे गोड चांदणे', यांतलं छानसं कल्पनासुखही अनुभवून घेतो.. या कल्पनेच्या प्रवासात मग 'तुमको देखा तो यह खयाल आया, के, जिंदगी धूप तुम घना साया..'.., आश्वस्त करतं मनाला.. एक वेगळाच दिलासा देऊन जातं..

असंच काहीसं.., सुचलेलं..